Apollo (witraż Stanisława Wyspiańskiego)
 Apollo, witraż w Domu Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie | |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania |
1904 |
| Medium |
witraż |
Apollo (System Kopernika) – zaprojektowany przez Stanisława Wyspiańskiego witraż w oknie klatki schodowej Domu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego.
Miejsce i historia powstania witrażu
[edytuj | edytuj kod]Witraż znajduje się w budynku Domu Towarzystwa Lekarskiego przy ul. Radziwiłłowskiej 4 w Krakowie. Budynek wybudowano na zlecenie doktora Juliana Nowaka w 1904 roku[1]. Jest to jeden z wielu dekoracyjnych elementów wykończenia tego budynku zaprojektowanych przez Wyspiańskiego, który poza tym zaprojektował dla niego również balustrady schodów, polichromie czy posadzki, a ponadto wyposażenie: meble, żyrandole[1]. Wykonane według projektu Wyspiańskiego witraże w Domu Lekarskim są jedynymi witrażami tego artysty we wnętrzu świeckim[2].
Wybór tematu witrażu był związany z połączeniem się Towarzystwa Lekarskiego z Astronomicznym. Pierwotnie miała być na nim przedstawiona postać Mikołaja Kopernika. Ostatecznie temat uległ zmianie, pozostała natomiast tematyka związana z astronomią – wybrano postać Apolla-Słońca[1].
Witraż został wykonany na podstawie pastelu Stanisława Wyspiańskiego pod tym samym tytułem; pastel ten znajduje się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, do którego trafił w 1946 roku jako dar dr. Nowaka[2]. Projekt witrażu jest jednym z najczęściej reprodukowanych dzieł Wyspiańskiego, drukowanym w czasopismach, wydawnictwach albumowych i na znaczkach pocztowych[2].
Opis witrażu
[edytuj | edytuj kod]Apollo, bóg-Słońce, jest na witrażu przedstawiony skrępowany i przywiązany do liry, która przygniata go swym ciężarem. Takie ujęcie tematu jest interpretowane między innymi jako odwołanie do „zatrzymania” słońca przez Mikołaja Kopernika[1]. Wokół Apolla przedstawione są inne planety układu słonecznego – Saturn, Jowisz, Mars, Merkury, Ziemia, Luna i Wenus.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Magdalena Wróblewska, Stanisław Wyspiański, „Apollo (System Kopernika)”, Culture.pl, grudzień 2009 [dostęp 2016-05-12].
- ↑ a b c Krystyna Czerni, Witraż „Apollo” Stanisława Wyspiańskiego dla Domu Lekarskiego w Krakowie, „Folia Historiae Artium”, XXIX, Kraków: Polska Akademia Nauk oddział w Krakowie / Komisja Teorii i Historii Sztuki, 1993, s. 129–150 [dostęp 2016-05-12].